۲ نتیجه برای اصلاح نظام مالیاتی
سیدمحمد میرمحمدی، نادر جنتی،
دوره ۲۴، شماره ۳۱ - ( ۹-۱۳۹۵ )
چکیده
اصلاح مالیاتی فرایندی است که از طریق آن سیاستها و روشهای مدیریت مالیاتی با هدف افزایش درآمدهای دولت، ثبات اقتصادی و تخصیص منابع و بهبود کارایی دستگاه مالیاتی تغییر مییابد. بر این اساس، رویکردهای اصلاح مالیاتی بر کاهش آثار تحریفی مالیات به منظور حفظ رقابتپذیری اقتصاد، کاهش تنوع نرخهای مالیاتی به منظور کاهش تحریفهای ناخواسته در قیمتهای نسبی، گسترش مالیات بر ارزش افزوده به منظور کاهش بار مالیاتی بخش تولید، توجه به عدالت عمودی بهجای عدالت افقی (پایههای مالیاتی گسترده، ساده و شفّاف) و همچنین کاهش هزینههای اداری و تمکین مالیاتی معطوف است. یکی از محورهای اصلاح مالیاتی، اصلاح دستگاه وصول مالیات است و شامل طیف وسیعی از اقدامات برای بهبود فرایندهای اجرایی مالیات میباشد. یکی از جنبههای اصلاح دستگاه مالیاتی، مدرنیزاسیون فرایندهای مالیاتی است. در یک دهه اخیر، در بسیاری از کشورها حرکت به سمت بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در این بخش، ارایه خدمات برخط به مودیان، تسهیل پراخت اینترنتی مالیات و غیره شتاب بیشتری گرفته و حتی برخی از آنها به استفاده از فناوریهای مبتنی بر تلفن همراه در مالیاتستانی روی آوردهاند. آنچه در بررسی تجربه برنامههای اصلاح مالیاتی در جهان مشاهده می شود، ضرورت اصلاح سیاستهای مالیاتی قبل از شروع برنامه اصلاح دستگاه مالیاتی و به تبع آن مدرنیزاسیون دستگاه اداری است. به عبارت دیگر، سیاستها، قوانین و مقررات مربوط بایستی برای یک دنیای مبتنی بر فناوری اطلاعات تدوین شوند و بدون توجه به آن، مکانیزاسیون فرایندهای مالیاتی با مقاومتهای درونی و مخالفتهای بیرونی همراه بوده و حتی ممکن است، نتیجه چندانی نداشته باشد. در این ارتباط، لازم است، ساده سازی مالیات در سرلوحه برنامه اصلاح مالیاتی قرار گیرد و تا حد امکان فرمهای مالیاتی ساده و تکالیف مودیان به حداقل ممکن کاهش یابد. نظام مالیاتی ایران در اجرای ماده ۵۹ قانون برنامه سوم توسعه کشور، شاهد تحولات عمدهای هم در حوزه سیاستهای مالیاتی و هم در حوزه دستگاه اداری وصول مالیات بوده است. در این مقاله ضمن بررسی ادبیات اصلاح مالیاتی، تجربه کشورهای منتخب جهان در اصلاح دستگاه مالیاتی با تاکید بر مدرنیزاسیون مرور خواهد شد. در ادامه تجربه اصلاحات مالیاتی ایران با تاکید بر مدرنیزاسیون سازمان امور مالیاتی کالبدشکافی و توصیههای سیاستی لازم ارایه شده است.
حجت ایزدخواستی،
دوره ۲۵، شماره ۳۶ - ( ۱۲-۱۳۹۷ )
چکیده
گستردگی و مصرفی بودن پایه مالیاتی، پایین بودن هزینه شناسایی و وصول و انتقال بار مالیاتی به مصرفکننده نهایی در اقتصاد از ویژگیهای مالیات بر ارزش افزوده است که اجرای کامل آن باعث افزایش کارایی وصول مالیات بر ارزش افزوده میشود. قانون مالیات بر ارزش افزوده با تمام مزیتهایی که میتواند در زمینه شفافسازی فعالیتهای اقتصادی، گسترش پایه مالیاتی و تشویق سرمایهگذاری و تولید داشته باشد، با چالشهایی در حوزه اجرایی مواجه بوده است. بر این اساس، در این تحقیق به تحلیل عملکرد، کارایی وصول و چالشهای اجرایی قانون مالیات بر ارزش افزوده در دوره اجرای آزمایشی در ایران پرداخته میشود. عملکرد درآمدی مالیات بر ارزش افزوده بیانگر این است که از اجرای آن تا پایان سال ۱۳۹۵، کل ارقام مالیات بر ارزش افزوده و عوارض برابر ۱۶۷ هزار میلیارد تومان بوده است. پایه بالقوه مالیات بر ارزش افزوده نیز با استفاده از روش مکنزی (۱۹۹۱) و جدول داده- ستانده، ۴۰۴ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. همچنین، نتایج بیانگر این است که نرخ استاندارد، معافیتها، آستانه مالیاتی، شیوه اجرا و قوانین مالیاتی بر عملکرد و کارایی وصول مالیات بر ارزش افزوده اثرگذار بوده است. در نهایت، کارایی وصول مالیات بر ارزش افزوده به روش مصرف، با لحاظ کردن معافیتها و تعدیلات لازم در قانون مالیات بر ارزش افزوده ۵۵ درصد محاسبه شدهاست.