محمد برزگری، اشکان هراتی، رویا بهبودی، فرشته حاج‌محمدی، نسیم بابائی،
دوره ۰، شماره ۰ - ( ویژه نامه سیزدهمین همایش سیاستهای مالی و مالیاتی ایران ۱۴۰۲ )
چکیده
در این پژوهش حجم اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی در ایران، با استفاده از دادههای سری زمانی ۱۳۵۷ تا ۱۴۰۰ و با سه روش پرکاربرد شاخص چندگانه-علل چندگانه (MIMIC)، تابع تقاضای پول تانزی (CDA) و مدل تعادل عمومی پویا (DGE) برآورد شده است. بر اساس نتایج، میانگین نیروهای محرک فرار مالیاتی به دست آمده با استفاده از مدل شاخص چندگانه-علل چندگانه نشان میدهد که نسبت فرار مالیاتی به مالیات وصولی به طور میانگین در طول دوره مورد بررسی برابر با ۲۹ درصد می‌باشد. همچنین، نتایج به دست آمده از مدل تقاضای پول تانزی و رویکرد DGE نشان داد میانگین نسبت فرار مالیاتی به مالیات وصولی در طول دوره مورد بررسی به ترتیب برابر با ۳۶ و ۳۴ درصد می باشد. این یافته‌ها ضرورت اتخاذ اقدامات جامع برای رسیدگی به پدیده فرار مالیاتی و تأثیر مخرب آن بر اقتصاد را مورد تاکید قرار میدهد. استفاده از چنین یافته هایی برای سیاست گذاران برای توسعه سیاست های هدفمند مالیاتی در ایران ضروری است.
نسرین صلح خواه، حسین پناهی، پرویز محمدزاده، داود بهبودی،
دوره ۳۱، شماره ۶۰ - ( ۱۲-۱۴۰۲ )
چکیده
کارآفرینی به عنوان یکی از محورهای توسعهدرونزا، ایجاد اشتغال پایدار و تقویت‌کننده بنیان‌‌های اقتصادی تعبیر می‌شود. عوامل متعدد نهادی و اقتصادی بر سطح و کیفیت کارآفرینی تأثیرگذار است که از جمله مهمترین عوامل می‌توان به کارکردهای دولت و سیاستهای حمایتی آن اشاره نمود. نظر به اهمیت موضوع و بررسی میزان اثرپذیری کارآفرینی از متغیرهای محیطی، مطالعه حاضر به بررسی اثر عملکرد دولت و بویژه اثرات سیاستهای مالیاتی، اندازه دولت و فساد بر انواع مختلف کارآفرینی( فرصت‌محور و ضرورت‌محور) متمرکز است. در پژوهش حاضر از روش تخمین پنل دیتا با داده های غیرکامل، تأثیر متغیرهایی مانند نرخ مالیات، شاخص فساد و طیف وسیعی از هزینه‌های دولت بر توسعه کارآفرینی در دو سطح ضرورت و فرصت‌محور به آزمون درآمده است. در این راستا از اطلاعات ۳۳ کشور طی سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ بهره گرفته شده است.
نتایج نشان میدهد افزایش مالیات در کشورهای منتخب، کارآفرینی فرصت‌محور و ضرورت‌محور را محدود می‌کند اما افزایش نرخ مالیات اثر کاهنده بیشتری بر کارآفرینی ضرورت‌محور نشان میدهد. هزینه‌های دولتی در بخش عمومی تاثیر مثبت بر رشد کارآفرینی فرصت‌محور دارد. فساد عمومی بر کارآفرینی فرصت‌محور اثر معکوس دارد در حالی‌که اثرات مثبت و معنی‌داری بر کارآفرینی ضرورت‌محور محاسبه شده است. همچنین شاخص‌‌های سطح درآمد سرانه ملی، سرمایه انسانی، میزان اعتبارات به بخش خصوصی، تراکم کسب‌وکار، نرخ بیکاری و نرخ مشارکت نیروی کار، از جمله سایر عوامل موثر بر سطح و کیفیت کارآفرینی می‌باشند. بنابراین سیاست گذار قادر خواهد بود در کوتاه مدت از طریق مشوق های مالیاتی و تسهیل اعتبارات به فعالان این بخش و در بلندمدت از طریق بهبود شاخص های نهادی از قبیل مقابله با فساد و توسعه سرمایه انسانی به رشد کارآفرینی به خصوص فرصت محور کمک نماید
