پژوهشنامه مالیات

  در بررسی اقلام درآمدی دولت، درآمدهای مالیاتی یکی از مهمترین منابع به حساب می آیند. لذا بحث تامین منابع مالیاتی به منظور کسب درآمدهای لازم برای دولت از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. نظام مالیاتی در کشور ما سابقه زیادی دارد اما از کارایی لازم برخوردار نیست. بنابراین اصلاح ساختار مالی دولت از اهم برنامه ریزی ها و سیاست های اقتصادی دولت است. به دنبال این امر یکی از محورهای اصلی برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، تحول در نظام مالیاتی کشور بود که به موجب آن سازمان امور مالیاتی کل کشور در سال ۱۳۸۰ ایجاد گردید. به دنبال آن، به موجب ماده ۲۷۲ قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۲۷/۱۱/۱۳۸۰، استفاده از خدمات حسابداران رسمی و سازمان حسابرسی در نظام مالیاتی کشور مجدداً احیا شد. از طرفی نیز با توجه به تغییرات ارزش پول در زمانهای مختلف بر اساس تغییر سطح عمومی قیمتها، وقفه در وصول درآمدهای مالیاتی در یک سیستم اقتصادی، درآمد حقیقی دولت را کاهش می دهد. لذا ضروری است که بحث چگونگی وصول درآمدهای مالیاتی مورد بحث قرار گیرد. این تحقیق با بررسی عملکرد مالیاتی اشخاص حقوقی که از ماده ۲۷۲ ق.م.م استفاده کرده اند و مقایسه آن با سالهای قبل از اجرای این ماده، به دنبال تاثیر انجام حسابرسی مالیاتی بر وقفه قانونی مالیاتی بوده است. یافته های تحقیق مبیّن آن است که با اجرای ماده فوق، میزان وقفه قانونی مالیاتی در جامعه آماری مورد بررسی افزایش یافته است.   

  بودجه­ریزی عملیاتی [۱] آخرین تلاش برای لحاظ کردن فاکتورهای کارایی، اثربخشی و صرفه اقتصادی در رابطه با تخصیص و مصرف بهینه منابع در بخش دولتی است. هدف از این تحقیق، شناسایی عوامل و متغیرهای لازم برای استقرار بودجه­ریزی عملیاتی و بررسی امکان پیاده­سازی آن در سازمان امور مالیاتی کشور است. با توجه به این­ که بخش مهمی از منابع درآمدی بودجه در ایران محدود به نفت می­باشد و این عامل وابستگی، بسیاری از پیش­بینی­ها را دچار نوسانات خاص می­نماید، توجه به کاهش وابستگی­ها و توجه بیشتر به مالیات، در رابطه با استقرار نظام بودجه­ریزی عملیاتی مهم و اساسی است، لذا به عنوان یک مطالعه موردی، پیشنهاداتی برای استقرار و پیاده­سازی آن در یک دستگاه اجرایی مانند سازمان امور مالیاتی کشور بیان شده است. از منظر هدف، این تحقیق کاربردی است و روش آن توصیفی- پیمایشی است. در این تحقیق ابتدا تلاش شده است متغیرهای لازم جهت استقرار بودجه­ریزی عملیاتی شناسایی شوند. سپس لزوم وجود این متغیرها در استقرار این نظام بررسی شده است و در نهایت با استفاده از نظر خبرگان این رشته، ۲۳ متغیر مهم و اساسی کلی در ایران به تأیید رسیده­اند. این متغیرها در نهایت در قالب سه عامل سیاستگذاری، اجرا و نظارت معرفی شده­اند .

  - [۱] Performance- based Budgeting