محمدصادق داریوند، علی رضا الیکایی آهاری، ولی رستمی،
دوره ۳۱، شماره ۵۹ - ( ۹-۱۴۰۲ )
چکیده
یکی از مباحث مهمی که حکومت اسلامی با آن سروکار دارد، مسئله مالیات و منابع مالی شرعی است که از جمله آن خمس، زکات، جزیه، خراج و انفال می‌باشد. امروزه با عنایت به گسترش تکالیف دولت‌ها، این امکان وجود دارد که این منابع برای اداره جامعه کافی نباشد؛ از این‌رو نظام حکمرانی ناچاراً دست به وضع مالیات‌هایی می‌زند که این مهم در هنگام تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی در اصل ۵۱ خود را نشان داد. یکی از افرادی که در روند تصویب این اصل نقشی به‌سزا و غیرقابل انکار داشته است، مرحوم شهید بهشتی است و به همین منظور نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی درپی پاسخ به این پرسش است که " مالیات در نظام حقوقی ایران از چه جایگاهی در اندیشه شهید بهشتی برخوردار است؟ " نتایج این تحقیق نشانگر آن است که اولاً شهید بهشتی از جمله قائلین به مشروعیّت و جواز وضع مالیات‌های جدید توسط حکومت اسلامی علاوه بر مالیات‌های شرعی است. ثانیاً ایشان اصل اولی در وضع مالیات را مالیات به شکل مستقیم دانسته که به صورت تصاعدی از درآمد مشروع افراد اخذ می‌شود و مالیات‌های غیرمستقیم صرفاً هزینهای است که دولت برای تولید یک کالا میپردازد و بر قیمت تمام شده آن میافزاید و از این منظر مشکلی با مبانی فقهی نخواهد داشت.
