نسرین صلح خواه، حسین پناهی، پرویز محمدزاده، داود بهبودی،
دوره ۳۱، شماره ۶۰ - ( ۱۲-۱۴۰۲ )
چکیده
کارآفرینی به عنوان یکی از محورهای توسعهدرونزا، ایجاد اشتغال پایدار و تقویت‌کننده بنیان‌‌های اقتصادی تعبیر می‌شود. عوامل متعدد نهادی و اقتصادی بر سطح و کیفیت کارآفرینی تأثیرگذار است که از جمله مهمترین عوامل می‌توان به کارکردهای دولت و سیاست‌های حمایتی آن اشاره نمود. نظر به اهمیت موضوع و بررسی میزان اثرپذیری کارآفرینی از متغیرهای محیطی، مطالعه حاضر به بررسی اثر عملکرد دولت و بویژه اثرات سیاست‌های مالیاتی، اندازه دولت و فساد بر انواع مختلف کارآفرینی( فرصت‌محور و ضرورت‌محور) متمرکز است. در پژوهش حاضر از روش تخمین پنل دیتا با داده های غیرکامل، تأثیر متغیرهایی مانند نرخ مالیات، شاخص فساد و طیف وسیعی از هزینه‌های دولت بر توسعه کارآفرینی در دو سطح ضرورت و فرصت‌محور به آزمون درآمده است. در این راستا از اطلاعات ۳۳ کشور طی سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ بهره گرفته شده است.
نتایج نشان می‌دهد افزایش مالیات در کشورهای منتخب، کارآفرینی فرصت‌محور و ضرورت‌محور را محدود می‌کند اما افزایش نرخ مالیات اثر کاهنده بیشتری بر کارآفرینی ضرورت‌محور نشان می‌دهد. هزینه‌های دولتی در بخش عمومی تاثیر مثبت بر رشد کارآفرینی فرصت‌محور دارد. فساد عمومی بر کارآفرینی فرصت‌محور اثر معکوس دارد در حالی‌که اثرات مثبت و معنی‌داری بر کارآفرینی ضرورت‌محور محاسبه شده است. همچنین شاخص‌‌های سطح درآمد سرانه ملی، سرمایه انسانی، میزان اعتبارات به بخش خصوصی، تراکم کسب‌وکار، نرخ بیکاری و نرخ مشارکت نیروی کار، از جمله سایر عوامل موثر بر سطح و کیفیت کارآفرینی می‌باشند. بنابراین سیاست گذار قادر خواهد بود در کوتاه مدت از طریق مشوق های مالیاتی و تسهیل اعتبارات به فعالان این بخش و در بلندمدت از طریق بهبود شاخص های نهادی از قبیل مقابله با فساد و توسعه سرمایه انسانی به رشد کارآفرینی به خصوص فرصت محور کمک نماید
