majid M, neda S. The Effect of Financial and Monetary Shocks on the Iranian Taxation System along with Determining Optimal Tax Rates of Consumption, Salary and Wages (General Equilibrium Approach using Genetic Algorithm)
. J Tax Res 2019; 25 (36) :177-210
URL:
http://taxjournal.ir/article-1-1327-fa.html
مداح مجید، سمیعی ندا. اثر شوکهای مالی و پولی بر عملکرد سیستم مالیاتی ایران در راستای تعیین نرخهای بهینه مالیات بر مصرف و مالیات بر حقوق و دستمزد (رویکرد تعادل عمومی با استفاده از الگوریتم ژنتیک). پژوهشنامه مالیات. 1397; 25 (36) :177-210
URL: http://taxjournal.ir/article-1-1327-fa.html
1- ، majid.maddah@semnan.ac.ir
چکیده: (4380 مشاهده)
مالیات یکی از ابزارهای سیاست مالی در تنظیم فعالیتهای مختلف اقتصادی در رسیدن به تعادل اقتصادی و عدالت اجتماعی است. دولت با استفاده از سیاسـتهای مالیاتی مناسب و ترکیب بهینه مالیاتهای مستقیم و غیر مستقیم، میتواند به نحو مؤثرتری به اهداف تخصیص بهینه منابع، باز توزیع درآمد و عدالت اجتماعی نزدیکتر شود. از مهمترین اهداف وضع مالیات بهینه در جامعه میتوان به توزیع مناسب درآمد، تحقق عدالت اجتماعی، مبارزه با فساد، مهار تورم، فراهم کردن زمینههای لازم برای تحقق رقابتپذیری، تحقق رشد اقتصادی پیوسته، باثبات و پرشتاب متناسب با اهداف چشمانداز، ایجاد اعتماد و حمایت از سرمایهگذاران، اهتمام به نظم و انضباط مالی و بودجهای، تلاش برای قطع اتکاء هزینههای جاری به نفت و تأمین آن از محل درآمدهای مالیاتی و... اشاره نمود. از سوی دیگر، از عواملی که عملکرد دولت در دریافتهای مالیاتی را تحت تأثیر قرار میدهد، وجود فرصتهای رانتجویی و شوکهای اقتصادی است که بر یک سیستم اقتصادی تحمیل میشود. در این مقاله، سعی شده است به بررسی نرخها و درآمدهای بهینه مالیاتی با وجود این دو عامل اخلالی در عملکرد سیستم مالیاتی پرداخته شود. لذا، در چارچوب یک سیستم تعادل عمومی و روشهای بهینهیابی هوشمند (الگوریتم ژنتیک)، نرخهای بهینه مالیاتی در شرایط اقتصاد دارای رانت استخراج میگردد. در ادامه سه نوع شوک اقتصادی در این مدل تعادل عمومی اعمال میگردد و با نرخها و درآمدهای مالیاتی شرایط قبل از اعمال شوکها مقایسه میشود. نتایج حاصل از بهینهیابی مدلهای تصریح شده نشان میدهد که با وجـود رانتجویی در درآمدهای مالیاتی دولت، مالیات بر مصرف بیش از سطح بهینه است و در مقابل، مالیات بر حقوق و دستمزد بسیار کمتر از سطح بهینه عمل میکند. این یافتهها بیانگر آن است که امکان رانت در مالیات بر حقوق و دستمزد نسبت به مالیات بر مصرف به دلیل پیچیدگیهای اجرا و وصول آن بیشتر است؛ در حالی که رانتجویی در مالیات بر مصرف به دلیل شفافیت و تک نرخی بودن آن کمتر میباشد. همچنین نتایج بهینهیابی در شرایط وجود شوکهای اقتصادی نیز نشان میدهد که مالیاتهای مستقیم بیشتر تحت تأثیر نوسانات اقتصادی قرار میگیرند و دولت میتواند در شرایط شوکهای اقتصادی توجه خود را بر مالیاتهای غیر مستقیم معطوف کند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
اقتصادی دریافت: 1397/4/23 | پذیرش: 1397/4/23 | انتشار: 1397/4/23