شکوری علی، ثاقب فرد محمد. بررسی تاثیر نظام مالیاتی بر توزیع درآمد در ایران (مطالعه موردی برنامه اول تا سوم توسعه ۱۳۶۸-۱۳۸۳). پژوهشنامه مالیات. ۱۳۸۷; ۱۶ (۳) :۱۰۵-۱۴۰
URL: http://taxjournal.ir/article-۱-۱۵۴-fa.html
۱- دکترای جامعه شناسی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران
۲- فوق لیسانس برنامه ریزی رفاه و کارشناس ارشد مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور
چکیده: (۹۴۸۸ مشاهده)
هدف این مقاله بررسی تاثیر مالیات در توزیع درآمد با استفاده از متغیر وابسته "شاخص توسعه انسانی" HDI و هم چنین بررسی دلایل تاثیر یا عدم تاثیر نظام مالیاتی (رکن دولت) در بهبود توزیع درآمد در ایران طی سه برنامه توسعه پس از انقلاب است. با توجه به فرضیه های این مقاله از دو نوع روش تحقیق استنتاجی مبتنی بر تجزیه و تحلیل آماری استفاده می شود: از برنامه E-VIEWS برای سنجش تاثیر مالیات بر چگونگی تغییرات شاخص توسعه انسانی و از روش تحقیق ژرفانگر مبتنی بر مصاحبه با نخبگان برای بررسی کیفی تاثیر نهاد دولت بر سیاست های توزیع درآمد مبتنی بر سیاست های مالیاتی استفاده می شود. ضریب و علامت درآمد های مالیاتی در مدل نشان می دهد که هرگاه درآمدهای مالیاتی یک درصد افزایش پیدا کند، شاخص توسعه انسانی HDI 07/0 درصد کاهش می یابد و بر عکس. همچنین چنانچه ضریب و علامت سهم درآمدهای مالیاتی مستقیم ازGDP بدون نفت یک درصد افزایش پیدا کند، شاخص توسعه انسانی HDI، 14/0 درصد افزایش پیدا میکند و برعکس. از لحاظ آماری ارتباط معناداری بین درآمدهای مالیاتی و شاخص توسعه انسانی وجود ندارد. در رابطه با نقش نهاد دولت در تاثیر گذاری بر توزیع درآمد، شاخص های توضیح دهنده دولت رانتیه مورد تایید قرار گرفت که نشان دهنده شکل حامی پروری در اقتصاد و عدم وابستگی نهاد دولت به درآمدهای مالیاتی است. به بیان دیگر، ویژگی های دولت رانتیه در اقتصادایران باعث شده که نظام مالیاتی جهت گیری توزیعی نداشته باشد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1387/6/29 | پذیرش: 1387/9/25 | انتشار: 1392/12/23