میرجلیلی فاطمه، نصیری اقدم علی، مهاجری پریسا، محمدی تیمور. برآورد شکاف سیاستی و تمکین مالیات بر ارزشافزوده در استانهای کشور. پژوهشنامه مالیات. 1398; 27 (41) :137-158
URL: http://taxjournal.ir/article-1-1645-fa.html
1- ، mirjalili5000@yahoo.com
چکیده: (4706 مشاهده)
هدف این مقاله، ارائه روشی برای اندازهگیری شکاف مالیات بر ارزش افزوده به تفکیک شکاف تمکین و سیاستی در سطح استانهای کشور است. منظور از شکاف سیاستی فاصلهای است که مقنن و سیاستگذار میان پایه ایدهآل مالیات بر ارزش افزوده و الگوی قانونی آن ایجاد کرده است. منظور از شکاف تمکین فاصلهای است که از طریق فرار مالیاتی و تقلب میان الگوی قانونی و عملکرد مالیات بر ارزش افزوده ایجاد میشود. برای ارزیابی شکاف مالیاتی در سطح استانهای کشور باید راهی برای شناسایی داد و ستد میان مناطق و بخشهای اقتصادی و ارزیابی میزان معافیتها و اعتبار مالیاتی قابل کسر از مالیات متعلق و آستانه شمول مؤدیان در نظام مالیات بر ارزش افزوده طراحی میشد. به این منظور از روشی بالا به پائین که از مسیر تولید به شناسایی ارزش افزوده هر بخش در هر منطقه میپردازد و همچنین از جداول داده ستانده منطقهای استفاده شده است که به طور خاص برای اهداف این مقاله مورد محاسبه قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که شکاف سیاستی در استانهای 31 گانه کشور به طور متوسط 2/35 درصد و شکاف تمکین 7/33 درصد است. یعنی، از هر 100 ریالی که در الگوی مالیات بر ارزش افزوده ایدهآل و بدون اختلال قابل وصول بود، تنها 1/31 ریال وصول شده است. این نتایج، فقط از حیث درآمد از دست رفته مالیات بر ارزش افزوده حائز اهمیت نیست، بلکه از حیث اختلالی که در فرآیند تولید ایجاد میکند و فاصلهای که از توصیه سیاستی لم دایموند- میرلس (1970) ایجاد شده نیز در خور توجه است. توصیه سیاستی مقاله حاضر بازنگری سیاستی در قانون مالیات بر ارزش افزوده و فراخوانهای آن و همچنین، تمرکز امکانات اجرایی نظام مالیاتی در استانهایی است که بیشترین شکاف تمکین را دارند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
اقتصادی دریافت: 1398/7/10 | پذیرش: 1398/7/10 | انتشار: 1398/7/10