دوره 33، شماره 63 - ( 1403 )
جلد 33 شماره 63 صفحات 114-76 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Torkashvan Z, Alborz M, Torabi T, Askari A. The Effect of Changing the Tax System on Macroeconomic Variables with the System Dynamics Approach. J Tax Res 2024; 33 (63) :76-114
URL: http://taxjournal.ir/article-1-2459-fa.html
URL: http://taxjournal.ir/article-1-2459-fa.html
ترکاشوند زهرا، البرزی محمود، ترابی تقی، عسکری علی. اثر تغییر سیستم مالیاتی بر متغیرهای کلان اقتصادی با رویکرد پویایی سیستم. پژوهشنامه مالیات. 1403; 33 (63) :76-114
زهرا ترکاشوند 
، محمود البرزی* 1، تقی ترابی ، علی عسکری
، محمود البرزی* 1، تقی ترابی ، علی عسکری
1- ، mahmood_alborzi@yahoo.com
چکیده: (185 مشاهده)
درآمدهای مالیاتی به دلایل بسیار از جمله قابلیت کنترل بر سایر منابع درآمدی ناشی از اقتصاد داخلی برتری دارد. شرایط فعلی اقتصاد‌‌ایران و تحریم‌های اقتصادی تحمیل شده و همچنین بی ثباتی قیمت نفت و درآمدهای نفتی موجب عدم تحقق برنامه‌های درآمدی دولت شده و در صورت ادامه چنین روندی در دراز مدت، کشور دچار بحران اقتصادی می‌شود. یکی از چالش‌های عدم تحقق برنامه‌های یاد شده رفتارهای غیرمنتظره‌‌ای است که سیستم اقتصادی در بستر زمان از خود بروز می‌دهد. در‌‌این مقاله از رویکرد پویایی سیستم که قادر به نمایش ساختار چندحلقه‌ای و چند‌حالته بوده و می‌تواند بازخورهای غیرخطی و تأخیرهای زمانی را مدلسازی نمایند بهره گرفته شده است. هدف اصلی این مقاله بررسی متغیرهای سیستم مالیاتی بر متغیرهای کلان اقتصادی از جمله نرخ تورم، نرخ بیکاری و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی و ارائه الگوی افزایش درآمد مالیاتی است که به انتخاب بهترین استراتژی برای بهبود درآمد مالیاتی می‌انجامد. بدین منظور برای یک دوره ده ساله (از 1395 تا 1404) ابتدا نمودار جریان- انباشت ترسیم شده و در مرحله بعد اعتبار مدل ساخته شده از منظر پویایی مورد آزمون قرار گرفته شده است. بیان این نکته حائز اهمیت است که متغیرهای این پژوهش با در نظر گرفتن زیرسیستم‌های مورد نظر محققین انتخاب شده‌اند و مدل ارائه شده نیز صرفا در این سیستم قابل تدوین و اجرا می‌باشد. به عبارت دیگر، در فرایند انتخاب و تعریف متغیرها به این نکته توجه شود که مالیات در پایه‌ها و منابع مختلفی وصول می‌شود و برخی از این پایه‌ها و منابع با برخی متغییرهای اقتصادی رابطه مستقیم و برخی رابطه معکوس دارد و کشش های هر یک نیز متفاوت است لذا نمی توان درخصوص کلیه پایه ها و منابع از متغییرهای یکسان استفاده نمود. پس از شبیه سازی مدل و تحلیل سیاست‌های اعمال شده، مدل معتبری با ساختار سیاستی بهبودیافته به دست آمده که برای آن انواع سناریوهای مورد نظر برای آینده تعریف شده است. بدین ترتیب سناریوهای خوشبینانه، بدبینانه و واقع بینانه مدنظر قرار گرفته اند و در نهایت 23 استراتژی بهبود دهنده نظام مالیاتی ارائه شده است که اتخاذ هر استراتژی عملکرد سیستم مالیاتی و برخی متغیرهای کلان اقتصادی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سازمان امور مالیاتی با توجه به شرایط اقتصادی کشور و همچنین دارایی ارزشمند نیروی انسانی خود می‌تواند استراتژی مناسب و یا ترکیبی از آن‌ها را اتخاذ و موجبات بهبود وضعیت درآمد مالیاتی کشور را فراهم آورد.
فهرست منابع
1. پژویان، جمشید. (1384). اقتصاد بخش عمومی (مالیاتها) . چاپ دوم. تهران: تربیت مدرس
2. ترکاشوند، زهرا, ترابی، تقی, البرزی، محمود, عسکری، علی. اولویت بندی راهکارهای افزایش درآمد مالیاتی با استفاده از تکنیک دیماتل فازی. پژوهشنامه مالیات. ۱۳۹۷; ۲۵ (۳۶) :۱۰۷-۱۳۴
3. جعفری صمیمی، احمد. (1385). اقتصاد بخش عمومی 1. چاپ هشتم. تهران : سمت.
4. حمیدی، محمدرضا. (1394). پویای‌های سیستم. انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
5. دادخواه، هادی, بخشی دستجردی, رسول، مروتی شریف آبادی, علی. مدلسازی سیستم پویای مالیات بر ارزش زمین در اقتصاد ایران. مجله تحقیقات اقتصادی،(1393). (3) 49: 499-521.
6. رضائی ابراهیم. سیاست گذاری مؤثر مالیاتی در بستر ادوار تجاری. پژوهشنامه مالیات. ۱۳۹۵; ۲۴ (۲۹) :۱۶۳-۱۳۱. URL: http://taxjournal.ir/article-1-818-fa.html
7. زراءنژاد، منصور؛ تبعه ایزدی،امین؛ حسین پور، فاطمه. (پ 1393). بررسی و اندازه گیری تأثیر درآمدهای نفتی بر درآمدهای مالیاتی در ایران. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، (72)، 111 تا 137.
8. زنجانی، ولی مقدم؛ دهقانی، علی،(1386)، مالیه عمومی و خط مشی مالی دولت. تهران: انتشارات ترمه، ص 179-176.
9. فلیحی ، نعمت، )زمستان 1387)، بررسي اثرات آموزش عالي بر رشد اقتصادي کشور: تلفيق الگوهاي سيستم ديناميکي و الگوهاي اقتصاد سنجی، 2 (5): 53-79.
10. Abdelhafidh, S. Potential financing sources of investment and economic growth in North African countries: A causality analysis. (2013). Journal of Policy Modeling, 35(1), 150-169. [DOI:10.1016/j.jpolmod.2012.01.001]
11. Burgress, R., Stern, N. Taxation and Development. (1992) London (London School of Economics)
12. Center for Tax Training, Research and Planing. (2017). Comparative Study of Tax Systems. Tehran.
13. De Cesare, L., & Sportelli, M. A dynamic IS-LM model with delayed taxation revenues. (2005). Chaos, Solitons & Fractals, 25(1), 233-244. [DOI:10.1016/j.chaos.2004.11.044]
14. Eichhorn, C. The Implications of Tax Evasion for Economic Growth. (2004). Mimeo, Department of Economics, Ludwig-Maximilians University Munich
15. García-Peñalosa, C., Turnovsky, S.J. Taxation and Income Distribution Dynamics in a Neoclassical Growth Model. (2011). Journal of Money, Credit and Banking, 43(8), 1543-1577. [DOI:10.1111/j.1538-4616.2011.00458.x]
16. Govinda, Rao. Tax Reform in India: Achievements and Challenges. (2000). Asia-Pacific Development Journal, Vol 7, No.2.
17. Guo, J., Hao, A., & Ren, Y. Design optimization of real estate tax and effect analysis in China. (2014). Journal of Industrial Engineering and Management (JIEM), 7(2), 532-545 [DOI:10.3926/jiem.1015]
18. Hamdi, H & Sbia, R. Dynamic relationships between oil revenues, government spending and economic growth in an oil-dependent economy. (2013). Economic Modelling, 35, 118-125. [DOI:10.1016/j.econmod.2013.06.043]
19. Harberger, Arnold. Principles of Taxation Applied to Developing Countries: What Have We Learned in Michael Boskin and Charles McLure, (1990). Jr.eds. World Tax Reform: Case Studies of Developed and Developing Countries (San Francisco, ICS Press), 25-46.
20. Hazarati, M., Bafandeh Zendeh, A., Aali, S. Modeling of Real Estate Income Tax: System Dynamics Approach ,(2021). Journal of Money and Economy Vol. 15, No. 4,. 463 -487 [DOI:10.52547/jme.15.4.463]
21. Jenkins, G. P. & Kuo, C. Y. A VAT revenue simulation model for tax reform in developing countries. (2000). World Development, 28(4), 763-774. [DOI:10.1016/S0305-750X(99)00144-8]
22. Kassa, E. T. Factors influencing taxpayers to engage in tax evasion: evidence from Woldia City administration micro, small, and large enterprise taxpayers. (2021). Journal of Innovation and Entrepreneurship, 10.No(1). [DOI:10.1186/s13731-020-00142-4]
23. Lima, Francisco W. S. Controlling the Tax Evasion Dynamics via Majority-Vote Model on Various Topologies. (2012). Theoretical Economics Letters, (2), 87-93. [DOI:10.4236/tel.2012.21017]
24. Lin, W.Z and C.C Yang. A Dynamic Portfolio Choice Model of Tax Evasion: Comparat ive Stat ics of Tax Rates and its Implication for Economic Growth, (2001). Journal of Economic Dynamics and Control, Volume 25, Issue 11, 1827-1840 [DOI:10.1016/S0165-1889(99)00081-0]
25. Liu, C. Y., & Wang, W. T. System dynamics approach to simulation of tax policy for traditional and internet phone services. (2005). In Proceedings of the 23rd International Conference of the System Dynamics Society, Boston.
26. Mathewos, M. Measuring Customer's Perception Towards Electronic Tax Filing System in Ethiopia: The Case of Large Tax Payer Office at Addis Ababa city administration. (2017). African Journal of Science, Technology, Innovation and Development, (14), No. 7.
27. Merkulova, T.;Bitkova, T. Tax Evasion and Tax Behavior Efficiency: A System Dynamics Approach. Economic Cybernetics. (2013). International scientific journal, 1 (3), 79-81.
28. Niepelt, Dirk. Tax Evasion Dynamics. Seminar Paper. (2003). Institute for International Economic Studies S-106 91 Stockholm Sweden No. 721.
29. Parsa O A, Mehrkam M, Hesni Moghadam F. The Impact of Economic Sanctions and Political Relations with Emphasis on Earnings and Tax Gaps: A Test of Political Economy Theory. J Tax Res (2021); 28 (48) :83-108. URL: http://taxjournal.ir/article-1-1926-fa.html
30. Papachristos, G., & Vasilopoulos, C. The shift to land value taxation: A tale of a different future. (2013). In R. Eberlein, & IJ. Martinez-Moyano (Eds.), Proceedings of the 31st international conference of the System Dynamics Society (pp. 1-11).
31. Radianti, Jaziar. Modeling Government External Debt and Sustainability of Fiscal Policy, (2004). conference: The 2004 International System Dynamics Conference At: Oxford, United Kingdom
32. Sameti, M., Azarbayejani, K.,Basirat,M., Seyedsalehi, Sh. Tax Dynamic Analysis in a Small Open Oil Exporter Economy Using Neuro - Fuzzy Systems. J Tax. (2020). 27 (44) :101-125 URL: http://taxjournal.ir/article-1-1783-fa.html [DOI:10.29252/taxjournal.27.44.101]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| ./files/site1/images/%D8%B3%D9%85%DB%8C%D9%85_%D9%86%D9%88%D8%B1.pngبازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
