جلد 0 - ویژه نامه چهاردهمین همایش سیاستهای مالی و مالیاتی ایران
جلد 0 - ویژه نامه چهاردهمین همایش سیاستهای مالی و مالیاتی ایران صفحات 228-191 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Afsharirad M, Izadi S H, Bahraminia E, Mamipour S, Sayadi M. he Impact of Tax Exemptions on the Foreign Direct Investment in Free Trade and Special Economic Zones (Dynamic Panel Data Approach). J Tax Res 2025; https://doi.org/10.61882/taxjournal.0.191
URL: http://taxjournal.ir/article-1-2529-fa.html
URL: http://taxjournal.ir/article-1-2529-fa.html
افشاری راد مجید، ایزدی سیدحسین، بهرامی نیا ابراهیم، ممی پور سیاب، صیادی محمد. ارزیابی تأثیر معافیتهای مالیاتی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی بر سرمایهگذاری مستقیم خارجی (رهیافت دادههای تابلویی پویا). پژوهشنامه مالیات. 1404;
مجید افشاری راد*1 
، سیدحسین ایزدی2 ، ابراهیم بهرامی نیا2 ، سیاب ممی پور3 ، محمد صیادی3
، سیدحسین ایزدی2 ، ابراهیم بهرامی نیا2 ، سیاب ممی پور3 ، محمد صیادی3
1- دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران ، m.feshari@khu.ac.ir
2- دانشگاه پیام نور یزد، ایران
3- دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2- دانشگاه پیام نور یزد، ایران
3- دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
چکیده: (270 مشاهده)
ررسی اثر معافیتهای مالیاتی بر متغیرهای عملکردی مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی در ادبیات تجارت بینالملل در سالهای اخیر مورد توجه اقتصاددانان واقع شده و بخش مهمی از مطالعات نظری و تجربی را به خود اختصاص داده است. از اینرو هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر معافیتهای مالیاتی به همراه سایر متغیرهای توضیخی مؤثر مانند شاخص عملکرد لجستیک، میزان جمعیت، ضریب محرومیت و فاصله از نزدیکترین فرودگاه بر سرمایهگذاری مستقیم خارجی در 7 منطقه آزاد تجاری و 31 منطقه ویژه اقتصادی طی سالهای 1401-1380 میباشد. برای این منظور الگوی تجربی تحقیق با بهرهگیری از رهیافت دادههای تابلویی پویا برای 38 منطقه آزاد تجاری- صنعتی و ویژه اقتصادی در دوره زمانی فوق برآورد شده است. نتایج تخمین مدل دلالت بر تأثیرگذاری مثبت اما غیرمعنیدار معافیتهای مالیاتی بر سرمایهگذاری مستقیم خارجی در هر دو الگوی پویا و ایستا (روش با اثرات ثابت) در این مناطق بوده و استحکام نتایج مورد تأیید قرار میگیرد. همچنین متغیرهای شاخص عملکرد لجستیک، میزان جمعیت و ضریب محرومیت تأثیر مثبت و فاصله از نزدیکترین فرودگاه تأثیر منفی و معنیدار بر میزان سرمایهگذاری مستقیم خارجی در مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی دارند. بر اساس نتایج پژوهش پیشنهاد میشود سیاستگذاران اقتصادی و مالیاتی با بهبود شاخص عملکرد لجستیک زمینه ورود شرکتهای داخلی و خارجی و جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی را فراهم نموده و از این طریق زمینه ارتقای تولید و رشد این مناطق را فراهم نمایند.
واژههای کلیدی: معافیتهای مالیاتی، مناطق آزاد تجاری و مناطق ویژه اقتصادی، سرمایهگذاری مستقیم خارجی، رهیافت دادههای تابلویی پویا.
فهرست منابع
1. حمدی، سمیه، خضری، محمد، زندی، فاطمه، و صفوی، بیژن. (1403). بررسی تأثیر درآمدهای نفتی بر تحقق درآمدهای مالیاتی، در شرایط رانتجویی مالیاتی: رویکرد DSGE. سیاستگذاری اقتصادی، 16(32)، 117-144.
2. اسفندیاری، علی¬اصغر، مقدس¬حسین¬زاده، سمیره، و دلاوری، مجید. (1387). ارزیابی عملکرد مناطق آزاد تجاری ایران و تأثیر آن در توسعه اقتصادی این مناطق. پژوهشنامه اقتصادی، 8(28)، 119 - 146.
3. اعتماد مقدم، فاطمه، صامتی، مجید، قبادی، سارا، و مهینی¬زاده، منصور. (1404). نقش معافیت تعرفه گمرکی واردات در عملکرد مناطق آزاد با استفاده مدل تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE). فصلنامه پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 25(2)، 103-140.
4. ایزدخواستی، حجت، عرب مازار، عباس و شیرکوند، ناصر. (1400). بررسی تأثیر معافیتهای مالیاتی موضوع ماده 132 (ق.م.م) بر تعداد و ارزش افزوده واحدهای صنعتی ایجاد شده در مناطق مشمول معافیت در ایران. اقتصاد و الگوسازی، 12(2)، 1-30.
5. ایزدی، سید حسین. (1397). تحلیل نقش مشوق¬های مالیاتی در تحقق اهداف اقتصادی مناطق محروم؛ مطالعه موردی: معافیت¬های مالیاتی موضوع ماده 132(رساله دکتری). دانشگاه پیام نور، تهران.
6. تیموری، یونس، و محسنی¬نیا، محمدجواد. (1401). معافیت¬های مالیاتی، آثار و ظرفیت¬های درآمدی آن در بودجه عمومی دولت. راهبرد توسعه، 18(4)، 188 - 216.
7. جهانگیروند، عبدالحمید، شورورزی، محمدرضا، و نوری توپکانلو، زهرا. (1400). ارائه الگویی جهت تبیین نقش معافیت مالیاتی و تصمیمات تأمین مالی و سرمایهگذاری بر عملکرد شرکتهای سرمایهگذار در منطقه ویژه اقتصادی امیرآباد. اقتصاد و بانکداری اسلامی،۱۰(۳۶)،۳۵۳-۳۸۱.
8. درخشی مقدم، سعید، سحابی، بهرام، حیدری، حسن، و برخورداری، سجاد. (1403). اثر معافیتهای مالیاتی بر روی مخارج تحقیق و توسعه در ایران. پژوهش¬های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 24(4)، 245 - 270.
9. سازمان امور مالیاتی. (1390). گزارش بازنگری مشوقهای مالیاتی در ایران. تهران: معاونت پژوهش، برنامهریزی و امور بینالملل.
10. سالاری، ابوذر. (1390). بررسی تأثیر نظام مالیاتی بر فضای کسبوکار. مجله اقتصادی (بررسی مسائل و سیاستهای اقتصادی)، ۱۱(۹ و ۱۰)، 111 - 130.
11. سعادت مهر، مسعود. (1400). بررسی تأثیر متغیرهای کلان اقتصاد بر درآمدهای مالیاتی دولت در ایران. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی، 18(35)، 169-191.
12. شاهنوش فروشانی، محمدصابر، و رجبزاده، محمدرضا. (1400). آسیبشناسی معافیتها و مشوقهای مالیاتی جمهوری اسلامی ایران با رویکرد حمایت از تولید. اقتصاد دفاع و توسعه پایدار، 6(22)، 111-132.
13. عبدالملکی، حجتالله، و شیردلیان، شهناز. (1392). تحلیل تأثیر معافیتهای مالیاتی بر کارایی اقتصادی منطقهای (مطالعه موردی: معافیتهای مالیاتی مناطق محروم موضوع ماده ۱۳۲ ق.م.م). پژوهشنامه مالیات، ۲۱(۲۰)، 169 - 198.
14. عسگری، علی، و جعفری، تینا. (1395). ارزیابی آثار اعطای معافیت مالیاتی در مناطق آزاد تجاری ایران (مطالعه موردی: منطقه آزاد قشم، کیش و چابهار). اقتصاد مالی، 10(37)، 43-70.
15. غفارزاده، احمد. (1386). بررسی اثر بخشی معافیت¬های مالیاتی منطقه¬ای. مجموعه مقالات اولین همایش سیاست¬های مالی و مالیاتی ایران. تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات مالیاتی.
16. فلیحی، نعمتالله، خانجان، علی، و غلامی، الهام. (1387). بررسی اثر معافیتهای مالیاتی منطقهای؛ موضوع ماده 132 قانون مالیاتهای مستقیم (طرح تحقیقاتی). تهران: پژوهشکده امور اقتصادی.
17. لطفعلی¬زاده لاهرودی، علی. (1403). مروری بر جایگاه مناطق آزاد در نظریات علمی و اسناد توسعه (مطالعه موردی: منطقه آزاد ارس). جغرافیا و روابط انسانی، 6(24)، 630 - 650.
18. محقق، پریسا، جامی، مجید، و مودی، مهدیه. (1400). بررسی ارتباط بین معافیتهای مالیاتی و میزان سرمایهگذاری در منطقه آزاد تجاری چابهار. پژوهش در حسابداری و علوم اقتصادی، 5(17)، 18-11.
19. References
20. Acharyya, R., & Marjit, S. (2023). Why Trade When You Can Transfer the Technology: Revisiting Smith and Ricardo. Review of International Economics, 31(4), 1508-1527. [DOI:10.1111/roie.12674]
21. Adhikari, B., & Alm, J. (2016). Evaluating the Economic Effects of Flat Tax Reforms Using Synthetic Control Methods. Tulane University, Working Papers, 1615, 1-20. [DOI:10.1002/soej.12152]
22. Mazhar, M. (2022). Dynamics of SEZs a comparative analysis of incentive packages for special economic zones of Pakistan, Bangladesh & Vietnam. Journal of Positive School Psychology, 6(11), 1247-1269.
23. Akinci, G., & Farole, T. (2011(. Special Economic Zones: Progress, Emerging Challenges, and Future Directions. Directions in Development; Trade. Washington, DC: World Bank. [DOI:10.1596/978-0-8213-8763-4]
24. Anđelković, M. (2017). Confidentiality versus Transparency in Contemporary Tax Law. Strani pravni život, 61(3), 81-95. [DOI:10.56461/spz17306A]
25. Aujean, M. (2010). Tax Policy in the EU: between Harmonisation and Coordination? Transfer: European Review of Labour and Research, 16(1), 11-22. [DOI:10.1177/1024258909357698]
26. Avi-Yonah, R. S. (2007). Tax Competition, Tax Arbitrage, and the International Tax Regime. University of Michigan Law & Economics, Olin Working Paper, 07-001, 1-40. [DOI:10.2139/ssrn.955921]
27. Bartik, T. (2007). Solving the Problems of Economic Development Incentives. W.E. Upjohn Institute for Employment Research, 36(2), 139-166. [DOI:10.17848/9781429492065.Ch5]
28. Behaghel, L., Lorenceau, A., & Quantin, S. (2012). Tax Exemptions and Rural Development: Evidence from a Quasi-Experiment. Paris School of Economic, Working Paper, 34, 1-15.
29. Belan, P., & Gauthier, S. (2009). Commodity Tax Competition with Constrained Taxes. Journal of Public Economic Theory, 11(4), 653-665. [DOI:10.1111/j.1467-9779.2009.01424.x]
30. Bhandari, R. (2023). Exploring the Potentialities of Special Economic Zones in Nepal. GS Spark: Journal of Applied Academic Discourse, 1(1), 35-44.
31. Blundell, R., & Dias, M. C. (2009). Alternative Approaches to Evaluation in Empirical Microeconomics. Portuguese Economic Journal, 1, 91-115 [DOI:10.1007/s10258-002-0010-3]
32. Brauner, Y. (2005). International Trade and Tax Agreements may be Coordinated, but not Reconciled. Virginia Tax Review, 25, 251-312. [DOI:10.2139/ssrn.670430]
33. Chaurey, R. (2013). Location-Based Tax Incentives: Evidence from India. Working Paper, 1213, 1-30.
34. Davies, R. B., & Mazhikeyev, A. (2019). The Impact of Special Economic Zones on Exporting Behavior. Review of Economic Analysis, 11, 145-174. [DOI:10.15353/rea.v11i1.1520]
35. Exbrayat, N. (2017). Does Trade Liberalisation Trigger Tax Competition? Theory and Evidence from OECD Countries. The World Economy, 40(1), 88-115. [DOI:10.1111/twec.12405]
36. FIAS. (2008). Special Economic Zone: Performance Lessons Learned, and Implication for Zone Development. Foreign Investment Advisory Service (FIAS) Occasional Paper. Washington, DC: World Bank.
37. Francois, J. (2015). Special Tax Treatment as Trade Policy: A Database on Export Processing and Special Economic Zones. PRONTO, 872, 1-32.
38. Fukase, E., & Martin, W. (2001). A Quantitative Evaluation of Vietnam's Accession to the ASEAN Free Trade Area. Journal of Economic Integration, 16(4), 545-567.
39. Givord, P., Rathelot, R., & Sillard, P. (2013). Place-based Tax Exemptions and Displacement Effects: An Evaluation of the Zones Franches Urbaines Program. Regional Science and Urban Economics, 43(1), 151-163. [DOI:10.1016/j.regsciurbeco.2012.06.006]
40. Glaeser, E. (2001). The Economics of Location Based Tax Incentives. Harvard Institute of Economic Research, Discussion Paper, 1932, 1-25. [DOI:10.2139/ssrn.289834]
41. Gopinath, G. (2017). A Macroeconomic Perspective on Border Taxes. Brookings Papers on Economic Activity, 1, 433-447. [DOI:10.1353/eca.2017.0018]
42. Grubert, H., & Mutti, J. (2000). Do Taxes Influence Where US Corporations Invest? National Tax Journal, 53(4), 825-839. [DOI:10.17310/ntj.2000.4.02]
43. Heitmüller, F., & Mosquera, I. (2021). Special Economic Zones Facing the Challenges of International Taxation: BEPS Action 5, EU Code of Conduct, and the Future. Journal of International Economic Law, 24(2), 473-490. [DOI:10.1093/jiel/jgab019]
44. Hrvatin, F. (2007). Free and Economic Zone of Buje with a Focus on the Company Droga Doo Buje (Doctoral Dissertation). Juraj Dobrila University in Pula, Pula.
45. Jenkins, G. P. (2005). Economic Implications of Measures to Bring the Dominican Republic into Compliance with the World Trade Organization (WTO) Rules Concerning the Operation of Free Zones. JDI Executive Programs, 2005-04, 1-20.
46. Jenkins, G. P., & Kuo, C. Y. (2019). Taxing Mobile Capital in Free Trade Zones to the Detriment of Workers. Asia-Pacific Journal of Accounting & Economics, 26(3), 207-222. [DOI:10.1080/16081625.2017.1392878]
47. Kuzmenko, O. A., Pelkova, S. V., Lukianenko, O. V., & Fomichev, I. Y. (2018). Comparative Analysis of Taxation for Special Economic Zones in Russia and APEC Economies. European Research Studies Journal, 21(1), 219-242. [DOI:10.35808/ersj/1174]
48. Yin, L., Gong, W., Xing, W., Chen, R., & Ye, H. (2022). Research on the Tax Policy of Cross-Border E-Commerce Company in Fujian Pilot Free Trade Zone. Financial Forum, 11(1), 49-52. [DOI:10.18282/ff.v11i1.2778]
49. Norgaard, J. R., & Cartwright, A. C. (2022). Are Special Economic Zones Products of Corruption? Journal of Entrepreneurship and Public Policy, 11(2/3), 192-209. [DOI:10.1108/JEPP-04-2022-0054]
50. OECD. (2018). Evolution of Free Trade Zones, in Trade in Counterfeit Goods and Free Trade Zones: Evidence from Recent Trends. Paris: OECD Publishing. [DOI:10.1787/9789264289550-en]
51. Perić, R., Konjić, E., & Mijatović, N. (2020). Tax Exemption and Tax Relief in Profit Tax System of the Republic of Croatia. Interdisciplinary Management Research, 6, 1-22.
52. Petkova, K., Stasio, A., & Zagler, M. (2020). Bilateral Tax Competition and Regional Spillovers in Tax Treaty Formation. WU International Taxation Research Paper Series, 2020-04, 1-15. [DOI:10.2139/ssrn.3567791]
53. Piotr Ciżkowicz, Magda Ciżkowicz-Pękała, Piotr Pękała, Andrzej Rzońca. (2017).The Effects of Special Economic Zones on Employment and Investment: a Spatial Panel Modeling Perspective. Journal of Economic Geography, 17(3), 571-605. [DOI:10.1093/jeg/lbw028]
54. Ramazanovna, K. N. (2021). The Role of Free Economic Zones in the Economy and Their Need for the Development of The Country. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 12(10), 7408-7414. [DOI:10.17762/turcomat.v12i10.5637]
55. Rodrik, D. (2008). Second-Best Institutions. NBER Papers and Harvard University, 14050, 1-14. [DOI:10.3386/w14050]
56. Rosenzweig, A. H. (2012). Thinking Outside the (Tax) Treaty. SSRN, 1986357, 1-20. [DOI:10.2139/ssrn.1986357]
57. Sari, N. R., & Asyhari, F. (2022). Legal Analysis of the Systematic Lex Special is Principle in Tax Crimes. Jurnal Hukum dan Pembangunan Ekonomi, 10(2), 268-281. [DOI:10.20961/hpe.v10i2.63458]
58. Shah, A. (1995). Fiscal Incentives for Investment and Innovation (Ed.). New York: Oxford University Press.
59. Sun, X., Jiao, H., Tang, W., Zhu, G., Wu, X., & Zhou, Z. (2023). On the Impact of the ASEAN Free Trade Agreement on Intermediate and Final Goods Trade in its Free Trade Zone. Frontiers in Business, Economics and Management, 9(1), 1-5. [DOI:10.54097/fbem.v9i1.8083]
60. Wicaksono, T. Y., & Mangunsong, C. (2023). Export Promotion Policies and the Performance of Firms: Evidence from Bonded Zones in Indonesia. Bulletin of Indonesian Economic Studies, 59(1), 61-89. [DOI:10.1080/00074918.2020.1866745]
61. Wong, Y., & Kong, Q. (2024). The Impact of Free Trade Zones on Corporate Sustainability Performance: An Empirical Examination from the Dual Perspectives of Financial and Environmental Performance. Sustainability, 16(21), 81-93. [DOI:10.3390/su16219376]
62. Yao, J. (2019). Research on Preferential Tax System in Shaanxi Free Trade Area. 3rd International Conference on Culture, Education and Economic Development of Modern Society (ICCESE 2019) (1814-1819). Amsterdam: Atlantis Press. [DOI:10.2991/iccese-19.2019.395]
63. Yu, M., & Tian, W. (2012). Export Intensity and Input Trade Costs: Evidence from Chinese Firms. SSRN, 2114068, 1-20. [DOI:10.2139/ssrn.2114068]
64. Zeng, J., Zhang, B., & Li, K. (2024). The Impact of Free Trade Zones on ESG Performance: Evidence from China. International Review of Economics & Finance, 91, 1110-1122. [DOI:10.1016/j.iref.2024.02.004]
65. Zhang, W., & Wang, J. (2022). Study on the Trade and Investment Promotion Effect of Free Trade Pilot Zone Establishment: Analysis Based on PSM-DID Model. Journal of Social Sciences and Humanities, 4(9), 12-24. [DOI:10.53469/jssh.2022.4(09).39]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| ./files/site1/images/%D8%B3%D9%85%DB%8C%D9%85_%D9%86%D9%88%D8%B1.pngبازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
