پژوهشنامه مالیات

  قرین بودن زکات با نماز در قرآن کریم و نیز وجود احادیث و روایات فراوان در اهمیت و گستردگی منابع، مصارف و کفایت آن در رفع فقر، این اشتباه را در برخی اندیشه ها ایجاد کرده است که با توجّه به تشکیل حکومت اسلامی می توان با جایگزین کردن مالیات به وسیله زکات، همه نیازمندی های مالی دولت اسلامی از جمله رفع فقر که فلسفه اصلی زکات است را پوشش داد. از طرف دیگر در برآوردهای زکات بالقوه که بر اساس فقه موجود انجام شده است برخی پژوهشگران نشان دادند که فقر غذایی فقرا را نیز نمی توان با این زکات تأمین کرد و برخی دیگر نشان دادند که مقدار زکات افزون بر رفع فقر می تواند هزینه های کمیته امداد امام خمینی (ره) بپوشاند. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی درصدد اثبات این فرضیه برآمد که اختلاف آرای فقهی در اموال مشمول زکات وجود دارد. در عین حال اگر این اختلاف بر طرف شود برآوردها نشان می دهد حداکثر فقر فقرا را می پوشاند. برای تصحیح مدل برآوردی باید قدری هزینه های قابل کسر از مال زکوی را تعدیل کرد و نیز درصدهای آبی بودن و دیمی بودن زمین ها راکه در نرخ متوسط زکات تأثیر دارد با توجّه به نظر کارشناسان و بر حسب استان ها به خاطر تفاوت شرایط آب و هوایی، مختلف در نظر گرفت. این پژوهش در نهایت با مدل پیشنهادی، برآوردی از زکات استان قم و مقایسه آن با هزینه های کمیته امداد امام خمینی (ره) این استان دارد.