دوره 33، شماره 65 - ( 1404 )
جلد 33 شماره 65 صفحات 200-171 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
moeini roudbali R, keshavarz beyzaie M, roshanfekr M M. The status of fars tax system during the First World War (1914-1918/1337-1332 AH). J Tax Res 2025; 33 (65) :171-200
URL: http://taxjournal.ir/article-1-2386-fa.html
URL: http://taxjournal.ir/article-1-2386-fa.html
معینی رودبالی رضا، کشاورز بیضایی محمد، روشنفکر محمد مهدی. وضعیت نظام مالیاتی فارس در جنگ جهانی اول (1918- 1914م / 1337-1332ق). پژوهشنامه مالیات. 1404; 33 (65) :171-200
1- استادیار دانشگاه فرهنگیان ، r.moeeni@cfu.ac.ir
2- استادیار دانشگاه علوم پزشکی بوشهر
3- استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه یاسوج
2- استادیار دانشگاه علوم پزشکی بوشهر
3- استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه یاسوج
چکیده: (77 مشاهده)
با تشکیل سلسلۀ قاجار و ورود ایران به دایرۀ نظام بین الملل و تشکیل وزارتخانه‌های مختلف به پیروی از غرب، وزارت مالیه در کشور نقش مهمی یافت. ایالت فارس از زمرۀ مناطقی بود که با توجه به گستردگی و ظرفیت های چشمگیر عایداتی آن از اهمیت زیادی برای حیات اقتصادی قاجارها برخوردار بود. با آغاز جنگ جهانی اول و درگیر شدن ایران در جنگ و بحران های منتج ازآن،شیوه های مالیات گیری و نحوه وصول آن در این ایالت، موضوع شایسته درنگی است که بررسی ابعاد و زوایای آن پژوهشی منسجم را طلب می نماید. از این رو این پژوهش با رویکردی توصیفی - تحلیلی و تکیه بر اسناد در پی پاسخ گویی به این سوًال ااست که وضعیت نظام مالیاتی فارس در طی جنگ جهانی اول چگونه بوده است؟ یافته ها بیانگر آن است که در فقدان قدرت دولت مرکزی در این ایالت، مدعیان قدرت، نه تنها از وصول مالیات به خزانۀ دولت مرکزی خودداری نمودند؛ بلکه با سلب امنیت و آرامش از مردم، درایجاد بحران های متعدد دیگر نیز دخیل شدند. این موضوع شکایت دول خارجی، از جمله انگلیسی ها را به علت اختلال در تجارتشان، به دنبال داشت؛ به‌طوری که آنان به‌ناچار شکایات خود را به دولت مرکزی ایران انعکاس دادند.
فهرست منابع
1. اوکانر، فردریک. (1376). خاطرات فردریک اوکانر؛ از مشروطه تا جنگ جهانی اول (ترجمه ح. زنگنه، چاپ اول). تهران: شیرازه.
2. ایرجی، ناصر. (1378). ایل قشقایی در جنگ جهانی اول (چاپ اول). تهران: شیرازه.
3. بشیری، احمد. (1369). کتاب آبی؛ گزارش‌های محرمانه وزارت خارجه انگلیس درباره انقلاب مشروطه ایران (به کوشش ا. بشیری، ج 8، چاپ اول). تهران: نشر نو.
4. پیرزاده، حاجی. (1342). سفرنامه حاجی پیرزاده (به کوشش ح. فرمانفرمائیان، ج1). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
5. جعفریان، رسول. (1390). کتاب مساحت فارس؛ گزارشی از سال 1256 به عهد محمدشاه قاجار. پیام بهارستان، 4(14)، 175-233.
6. حسینی فسایی، حسن. (1378). فارسنامه ناصری (با تصحیح و تحشیه م. رستگار فسایی، ج2). تهران: امیرکبیر.
7. حسینی، محمدنصیر (فرصت‌الدوله). (1362). آثار العجم (به کوشش ع. دهباشی). تهران: فرهنگسرا.
8. حکمت، سردار فاخر (فاخرالسلطنه). (1379). خاطرات سردار فاخر حکمت (به کوشش س. وحیدنیا، چاپ اول). تهران: البرز.
9. روزنامه فارس. (1338). شنبه نهم جمادی‌الاولی 1338ق/31جنوری 1920م/ 11 دلو 1298ش، 4(22).
10. سایکس، سر پرسی. (1363). سفرنامۀ ژنرال سرپرسی سایکس یا ده هزار میل در ایران (ترجمه ح. سعادت نوری). تهران: انتشارات لوحه.
11. سفیری، فلوریدا. (1364). پلیس جنوب ایران؛ اس. پی.آر (ترجمه م. اتحادیه و م. جعفری). تهران: نشر تاریخ ایران.
12. سند ساکما. شماره سند: 40193-240 و 75009-293.
13. شفیعی سروستانی، مسعود. (1383). فارس در انقلاب مشروطیت (چاپ اول). شیراز: بنیاد فارس شناسی.
14. صفی‌نژاد، جواد. (1381). شیوه‌های اخذ مالیات در مناطقی از عشایر لرنشین ایران. نامه انسان‌شناسی، 1(1)، 17-31.
15. علی¬زاده، محمدعلی. (1385). تأثیرات اقتصادی نظام سرمایه¬داری غرب بر نظام ایلی- عشیرتی ایران از عصر قاجار تا پایان دورۀ پهلوی اول. بررسی¬های نوین تاریخی، 2، 105- 122.
16. عموزاده مهدیرچی، حنیف، و رنجبر، محسن. (1399). مالیات یا اخاذی: بررسی نظام مالیات‌گیری ایران پس از دوره ایلخانی با تأکید بر عصر صفوی و قاجار. فصلنامه دولت‌پژوهی، 6(24)، 183-220.
17. فلور، ویلم. (1394). تاریخچه مالی ـ مالیاتی ایران از صفویه تا پایان قاجار، 1925-1500 (ترجمه م. کاظمی یزدی). تهران: نشر تاریخ ایران.
18. گرمرودی، میرزافتاح‌خان. (1347). سفرنامه ممسنی (به کوشش ف. فتاحی). تهران: مستوفی.
19. مجیدی، فریده. (1390). سرگذشت تقسیمات کشوری ایران (ج. 4، چاپ اول). تهران: بنیاد ایران‌شناسی.
20. مستوفی، عبدالله. (1341). شرح زندگانی من: تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجار (جلد اول). تهران: زوار.
21. نیر شیرازی، عبدالرسول. (1383). تحفه نیر (به تصحیح م. ی. نیری، ج1). شیراز: بنیاد فارس‌شناسی.
22. هدایت، مهدی‌قلی (مخبرالسلطنه). (1363). گزارش ایران؛ قاجاریه و مشروطیت (به کوشش م. ع. صورتی، چاپ دوم). تهران: نشر نقره.
23. ---------- (1344). خاطرات و خطرات؛ توشه‌ای از تاریخ شش پادشاه و گوشه‌ای از دورة زندگانی من (چاپ دوم). تهران: زوار.
24. یعقوبی، علی، و یعقوبی، کریم. (1389). بررسی نظام مالیات ارضی در دوره قاجار (از آغاز سلسله قاجار تا انقلاب مشروطیت). ایلام: جوهر حیات.
25. References
26. Alizadeh, M. A. (2006). The Economic Effects of the Western Capitalist System on the Tribal and Tribunal System of Iran from the Qajar Era to the End of the First Pahlavi Period. New Historical Studies, 2, 105-122. [In Persian]
27. Amuzadeh Mahdiraji, H., & Ranjbar, M. (2019). Tax or Extortion: A Study of the Iranian Taxation System after the Ilkhanid Period with an Emphasis on the Safavid and Qajar Eras. Quarterly Journal of Government Studies, 6(24), 183-220. [In Persian]
28. Bashiri, A. (1990). The Blue Book; Confidential Reports of the British Foreign Ministry on the Constitutional Revolution of Iran (8, Ed. by A. Bashiri, 1st Ed.). Tehran: Nashre-No. [In Persian]
29. Fars Newspaper. (1338). Saturday, 9th Jamadi al-Awwal 1338 AH/January 31, 1920/ AD, 4(22). [In Persian]
30. Flor, W. (2015). Financial and Tax History of Iran from the Safavids to the End of the Qajar Period, 1500-1925 (Trans. by M. Kazemi Yazdi). Tehran: Tarikh-e-Iran Publishing House. [In Persian]
31. Garmroudi, M. F. K. (1968). Mamasani's Travelogue (Ed. by F. Fattahhi). Tehran: Mostofi. [In Persian]
32. Hedayat, M. A. (Mokhber al-Saltaneh) (1984). Iran Report; Qajarism and Constitutionalism (Ed. by M. Ali Sowti, 2nd Ed.). Tehran: Noghreh Publications. [In Persian]
33. ---------- (1965). Memories and Dangers; A Glimpse of the History of Six Kings and Some Part of My Life (2nd Ed.). Tehran: Zavvar.
34. Hekmat, S. F. (Fakher al-Saltaneh) (2000). Memoirs of Sardar Fakher Hekmat (Ed. by S. Vahidnia, 1st Ed.). Tehran: Alborz. [In Persian]
35. Hosseini Fasaei, H. (1999). Farsnameh Naseri, 2 (corrected and annotated by M. Rastgar Fasaei). Tehran: Amir Kabir. [In Persian]
36. Hosseini, M. N. (Forsat al-Dowleh) (1983). Asar al-Ajam (Ed. by A. Dehbashi). Tehran: Farhangsara. [In Persian]
37. Iraji, N. (1999). Qashqai Tribe in the World War I (1st Ed.). Tehran: Shiraz. [In Persian]
38. Jafarian, R. (2011). The Book of Area of Fars
39. A Report from 1877 during the Reign of Mohammad Shah Qajar. Baharestan's Message, 4(14), 175-233.
40. Majidi, F. (2011). The History of National Divisions of Iran, 4 (1st Ed.). Tehran: Iran Studies Foundation. [In Persian]
41. Mostofi, A. (1962). My Biography: Social and Administrative History of the Qajar Period, 1. Tehran: Zavvar.
42. Nir Shirazi, A. (2004). The Gift of Nir, 1 (Ed. by M. Yousef Nir). Shiraz: Foundation for Persian Studies. [In Persian]
43. O'Connor, F. (1997). Memoirs of Frederick O'Connor; from the Constitutional Revolution to the First World War (Trans. by H. Zanganeh, 1st Ed.). Tehran: Shiraz. [In Persian]
44. Pirzadeh, H. (1963). Travelogue of Haji Pirzadeh, 1 (Ed. by H. Farmanfarmaian). Tehran: Tehran University Press. [In Persian]
45. SACMA Document. (1300-1338). 40193-240 and 75009-293. [In Persian]
46. Safiri, F. (1985). The South Police of Iranian; S.P.R. (Trans. by M. Ettehadiyeh and M. Jafari). Tehran: History of Iran Publications. [In Persian]
47. Safinejad, J. (2002). Taxation Methods in Areas of Lor Nomads of Iran. Letter of Anthropology, 1(1), 17-31. [In Persian]
48. Shafi'i Sarvestani, M. (2004). Fars in the Constitutional Revolution (1st Ed.). Shiraz: Foundation for Persian Studies. [In Persian]
49. Sykes, S. P. (1984). Travelogue of General Sir Percy Sykes or Ten Thousand Miles in Iran (Trans. by H. Saadat Nouri). Tehran: Lohe Publications. [In Persian]
50. Yaghoubi, A., & Yaghoubi, K. (2010). A Study of the Land Tax System in the Qajar Period (From the Beginning of the Qajar Dynasty to the Constitutional Revolution). Ilam: Johar Hayat.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| ./files/site1/images/%D8%B3%D9%85%DB%8C%D9%85_%D9%86%D9%88%D8%B1.pngبازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
