پژوهشنامه مالیات

مالیات­ در ایران سهم بسیار ناچیزی در بودجه دولت دارد که بسیار نگران­کننده بوده و تبعات بسیار زیان­باری برای اقتصاد ما داشته است؛ از جمله کاهش ناگهانی بودجه دولت در نتیجۀ کاهش قیمت نفت و تحریم­های نفتی، که منجر به کاهش خدمات دولتی و کاهش رفاه مردم، استقراض از بانک مرکزی برای رفع­ کسری بودجه و تورم­های بسیار بالا و دائمی­ که فشار آن را قشر کم­درآمد تحمل می­کند، و بسیاری از بیماری­های اقتصادی دیگر گردیده است. سؤال این است که چگونه می­توان درآمدهای مالیاتی دولت را افزایش داد؟ در این مقاله به اهمیت مسائل اجرایی مالیات­ستانی پرداخته شده و با توجه به وجود اطلاعات نامتقارن در زمینۀ مالیات بر درآمد، برای جلوگیری از پدیده فرار مالیاتی (و افزایش درآمد مالیاتی دولت بدون گسترش پایه­ها و افزایش نرخ­های مالیاتی) مکانیسم حسابرسی خاصی معرفی و با استفاده از نظریه بازی­ها و روش میدانی مورد تحلیل نظری و تجربی قرار گرفته است. نتایج بیانگر آن است که اگر گزارش مالیاتی گروهی از مؤدیانی که دارای ویژگی­های شبیه به هم   می­باشند، با هم مقایسه گردیده و آن­هایی که از متوسط گزارش گروه، کمتر گزارش داده­اند با احتمال بیشتر حسابرسی شوند منجر به کاهش فرار مالیاتی، افزایش درآمدهای مالیاتی دولت (در شرایط خاص)، کاهش هزینه­های حسابرسی و ثبات درآمدهای مالیاتی دولت خواهد شد.